Les funerailles! (de begrafenis)

Als je in 2,5 jaar tijd 3 begrafenissen moet meemaken en waarbij het inwonersaantal van het dorp met 40% is gedaald is dat toch vreemd.

40% is veel in een dorp met 12 inwoners. Het Lieu dit (gehucht) waarin wij wonen zijn 3 geliefde bewoners overleden en dat doet pijn.

De eerste was een vrouw van 38 jaar, zo jong nog, Aude was haar naam, moeder van 2 jonge kinderen, zeer goed opgeleid in Parijs en een zeer grote kennissenkring, vandaar ook het gigantische aantal bezoekers op de begrafenis. Welgeteld 1045 waren er in en rondom de kerk in het nabijgelegen dorp. Wijzelf hebben geen kerk.

Het is apart om dit mee te maken. Je weet dat ze populair was, zo ook haar ouders die wijd en zijd bekend zijn in de directe omgeving.

 
En dan mijn lieve buurman Patrick 55 jaar, een buur waar je altijd binnen kon lopen voor een praatje of voor een advies of voor je hout voorraad aan te vullen. In de periode dat hij ziek werd, heb ik een portretfoto van zijn vrouw en hem gemaakt. In de maand voor dat hij overleed heb ik ze die gegeven. Hijzelf herkende zichzelf niet en vond het afschuwelijk, maar zijn vrouw was er blij mee. De foto siert nu nog steeds de schoorsteen. Zijn collega’s uit Parijs, kwamen in groten getale aanrijden in hun auto’s van de SNCF. Zeker 600 belangstellenden. Ik mis hem erg, want hij gaf je het gevoel Frans te zijn en dat is fijn.

 
En dan vandaag nummer drie. De vrouw van de fermier, Mireille, 65 jaar. Een vriendelijke en zeer ingetogen vrouw die dienstbaarheid hoog in het vaandel had staan. Ik denk dat dit sowieso nodig is, als vrouw van een boer, als je die met meer dan 500 ha land en ruim 200 koeien moet delen! Ook deze begrafenis was weer buiten ons gehucht, vanwege de kerk. Weer meer dan 500 belangstellenden.

 
Bij al deze begrafenissen valt mij een aantal dingen op. Het begint om 10.30 U en bijna iedereen is om 10.00 U aanwezig. Mannen met gebronsde en verweerde gezichten in een haastig aangetrokken shirt met streepjes uit de jaren zestig.

Vrouwen met gebloemde jurken, verweerde hielen in open schoenen en sniffend aan hun zakdoekjes en hun zwarte tasjes. Sommige met een hoofddoekje. Andere aanwezige met dikke auto’s, mannen met donkere zonnebrillen en glamoureuze vrouwen ook met grote zonnebrillen.

Uit de klei getrokken boeren met vuile handen, althans handen die niet meer schoon te krijgen zijn.

En dan de notabelen uit de directe omgeving, stijf in het pak, die vaag glimlachend een rondje doen (heren een hand en de dames een luchtkusje geven) dit, voordat de kist met de overledene de kerk in wordt gedragen.

Wij hebben nog nooit een uitnodiging gekregen voor een van deze begrafenissen. Dit is niet de gewoonte in Frankrijk. Het word je verteld op de dag dat deez of gene is overleden. Enfin je kleed je netjes aan, je vertrekt op tijd en constateert dat je niet de eerste bent. Je wacht netjes buiten de kerk totdat de kist naar binnen wordt gedragen. Alleen de ouderen hebben een excuus, die mogen vast gaan zitten en wij hopen dan maar dat er nog plaats is.

De burgemeester en haar secretaris, een paar wethouders, maken deel uit van het bezoekende publiek, zij worden met egards behandeld en voor hen zijn er gereserveerde plaatsen in de kerk.  Over de kerkdienst kan ik weinig zeggen omdat ik niet katholiek ben en het altijd (te) lang duurt. Aan het einde van de dienst loopt iedereen naar voren en maakt een rondje om de kist en gaat weer naar buiten en rookt zijn of haar sigaret. Na de kerkdienst wacht iedereen tot de kist in de auto wordt gedragen en dan in een lange rij naar het cimetière om de laatste eer te bewijzen. Wat dan opmerkelijk is in vergelijking met Nederlandse begrafenissen, geen condoléance bezoek vooraf, geen koffie met cake of broodjes en geen condoléance na de begrafenis. In ieder geval weten ze wel dat je geweest bent, dat weten we omdat dit naderhand ons gezegd  werd en zeer op prijs gesteld werd.

Zo zie je maar; “ ‘s lands wijs, ‘s lands eer”! La France est ce qu’elle est! (Frankrijk is zoals het is)